ما در زمینه تاریخ حسابداری در ایران بسیار کم‌کار و کم‌اعتنا یا حتی بی‌اعتنا بوده‌ایم. در حالی که مثلا در امریکا یکی از بخشهای بسیار بااهمیت و پرکار انجمن حسابداری امریکا[1] آکادمی مورخان حسابداری[2] است که مجله مورخان حسابداری[3]، مهمترین مجله تاریخی حسابداری جهان، را از سال 1974 منتشر می‌کند. من هر چه از اهمیت تاریخ در حسابداری بگویم باز هم کم گفته‌ام. ما متاسفانه تصور می‌کنیم کار کردن در زمینه تاریخ حسابداری یک کار لوکس و بی‌ارتباط با مسائل روز حرفه است. این تصور کاملا نادرست است. یک بنده خدایی که در ظاهر ادعای دوستی با من داشت، پشت سرم گفته بود که این کارها قرتی‌بازی است!! یا آن اوایل که من شروع به تولید و انتشار این پادکستها کرده بودم، یکی از همکاران در یکی از گروههای تلگرامی من را خطاب قرار داد و گفت: «به جای این کارها به مسائل روز حرفه بپردازید! برای ما چه اهمیتی داره که ده سال پیش و پنجاه سال پیش و صد سال پیش و هزار سال پیش چه اتفاقی در حسابداری ایران افتاده؟! مهم اینه که ما الان چه مسائل و مشکلاتی داریم!» من در پاسخ آن همکار در همان گروه نوشتم که، از قضا اهمیت تاریخ در همه زمینه‌ها همین کارکرد است. چون ریشه اکثریت قریب به اتفاق مسائل و مشکلات ما تاریخی است. در همین حسابداری ایران ریشه اغلب مسائل و مشکلات تاریخی است. علاوه بر این، یک شکاف بسیار بزرگ نیز بین حسابداری قبل و بعد از انقلاب وجود دارد. گروهی چنین جا انداخته‌اند که اساسا مبدا حسابداری ما بعد از انقلاب بوده است! گروهی دیگر چنین جا انداخته‌اند که اساسا مبداء حسابداری ما از دانشگاهها است! اینها دروغهای بزرگ حسابداری ایران هستند، که دلیل باورپذیری آنها نزد افراد ناآگاه نپرداختن ما به تاریخ حسابداری ایران بوده است. طی این سالها همیشه یکی از آرزوهای من این بود که در انجمن بتوانیم پروژه بزرگ و ملی تاریخ حسابداری ایران را کلید بزنیم و به روش علمی به سرانجام برسانیم. یک بار این آرزو را لابلای صحبت‌هایم به یک بنده خدایی گفتم، او هم هول شد و رفت و در قالب یکی دو کتاب به بدترین شکل ممکن این ایده را در واقع شهید کرد! انجام کار تاریخی به روش علمی شوخی‌بردار نیست. این طور نیست که چند مقاله را در یکی، دو مجلد گردآوری کنیم و توهم انجام کار تاریخی داشته باشیم. کار تاریخی اصلا نباید اینطور به شوخی گرفته شود. حتما باید به صورت گروهی و توسط افرادی علاقه‌مند و پای کار به سرپرستی یک متخصص انجام شود.
همانطور که در پاسخ پرسشهای قبلی هم یکی دو بار اشاره کردم، من در دو ماه اول آمدنم به انجمن برای این که به جزئیات با انجمن و رویدادهای آن در گذشته آشنا شوم، همه مطالب مرتبط با انجمن که در مجله حسابدار (از سال 1355) منتشر شده بود را خوانده بودم. این در واقع نقطه شروع علاقه‌مندی و توجه من به تاریخ معاصر حسابداری ایران بود. بر مبنای فیش‌برداریهایی که از آن مطالب و بعدا مطالب دیگر انجام دادم، مناسب دیدم که این مطالب را در قالبهای مختلف بازگو کنم. ابتدا بخشی از این مطالب را در چند مقاله و بعضی از میزگردهای مجله حسابدار بازگو کردم. بعدا هم در قالب پادکستهای هزار داستان حسابداری و فیلمهای مستند انجمن به آنها پرداختم.
[1]- The American Accounting Association (AAA)
[2]- Academy of Accounting Historians (AAH)
[3]- Accounting Historians Journal
دیدگاه خود را بنویسید