من جزو علاقه‌مندان فیلمهای مستند هستم. آثار مستند داخلی و خارجی را در هر فرصتی که داشته باشم در زمینه‌های مختلف دنبال می‌کنم. ولی هیچوقت تصور نمی‌کردم یک روز خودم درگیر مستندسازی بشوم. ماجرا به برگزاری آیین گرامیداشت صدمین زادسال زنده‌یاد استاد حسن سجادی‌نژاد (16 اسفند 1396) برمی‌گردد. من علاقه بسیار ویژه‌ای به آن زنده‌یاد دارم. دلایل علاقه‌ام را هم به طور مشروح در یادداشت آقای حسابدار نوشته‌ام[1]. به همین دلیل، در سال 1396 به شورای عالی انجمن پیشنهاد دادم، از آنجا که آن زنده‌یاد از بنیانگذاران انجمن، عضو دو دوره نخست شورای عالی، و از تاثیرگذارترین افراد در دهه اول فعالیت انجمن بوده‌اند، آیین گرامیداشت ویژه‌ای را به مناسبت صدمین زادسال آن زنده‌یاد برگزار کنیم. خوشبختانه اکثریت اعضای شورای عالی (به جز یکنفر) کاملا با این پیشنهاد موافق بودند. بنابراین قرار شد من اقدامات لازم را برای برگزاری آن مراسم انجام دهم. حین تدارک برگزاری مراسم ابتدا در نظر داشتم در قالب یک کلیپ چند دقیقه‌ای زندگینامه مختصری برای آن زنده‌یاد درست کنم و در آن مراسم نمایش بدهیم. آن زمان من به‌تازگی فیلم مستند آقای نخست وزیر (به کارگردانی محمدرضا امامقلی، 1395، درباره زنده‌یاد محمد مصدق) را دیده بودم. بنابراین، حین آماده کردن آن کلیپ به مرور این ایده در ذهنم شکل گرفت که با همین امکانات محدودی که در انجمن در اختیار داریم، به جای کلیپ، یک فیلم مستند زندگینامه برای آن زنده‌یاد بسازیم. آن زمان استاد بزرگوار جناب آقای خستوئی هم در گفتگوی تلفنی که با یکدیگر داشتیم از این موضوع مطلع شد، و لطف کرد و من را به دکتر مجید سجادی‌نژاد (پسر ارشد زنده‌یاد سجادی‌نژاد، FCCA) معرفی کرد. ایشان هم ضمن اینکه بسیار بابت این موضوع خوشحال شد، تعدادی از عکسهای نوجوانی و جوانی استاد را که قبلا هیچ جا دیده نشده بود در اختیار من گذاشت. من هم در فیلم از آن عکسها استفاده کردم. خودشان هم به مناسبت آن مراسم یک پیام ویدئویی[2] ضبط کرد و فرستاد؛ و ما در مراسم نمایش دادیم که برای حضار خیلی جالب بود. به هر حال، بعد از اینکه مراحل تولید فیلم به اتمام رسید. عنوان فیلم (آقای حسابدار: زمانه و زندگی حسن سجادی‌نژاد) را هم با الگوبرداری از فیلم مستند آقای نخست وزیر و همچنین یادداشت آقای حسابدار انتخاب کردم. در تولید این فیلم، کارهای پژوهشی، نویسندگی، گویندگی متن (نریشن)، انتخاب و حتی تولید بعضی از تصاویر را من انجام دادم. کارگردانی، تدوین و انتخاب موسیقی را هم آرش پشنج انجام داد. یعنی یک کار کاملا دِلی و بدون هزینه بود که ما دونفر به طور داوطلبانه انجام دادیم. نسخه نهایی فیلم را برای اولین بار در همان مراسم روی پرده سفید تالار الغدیر دانشکده مدیریت دانشگاه تهران برای حضار در آن مراسم نمایش دادیم. به‌شدت هم مورد توجه آن عزیزان قرار گرفت. این برای من و آرش خیلی هیجان‌انگیز بود و خستگی را از تنمان به در کرد. بعد از آن مراسم هم نسخه کامل فیلم را از طریق کانال انجمن در آپارات منتشر کردیم که در دسترس دوستان است[3].


بعد از تجربه موفق و لذت‌بخش ساخت آن فیلم، من به این نتیجه رسیدم با استفاده از این قالب (فیلم مستند) می‌توانیم خیلی مطالب را منتشر کنیم. بنابراین، در بهار و تابستان سال بعد (1397) به مرور دو فیلم مستند دیگر با همان روش توسط من وآرش پشنج ساخته و از طریق کانال انجمن در آپارات منتشر شد. در فیلم ح: مثل حسابدار، مثل حرفه‌ای (تیر 1397) ضمن اشاره‌ای گذرا به تاریخ حسابداری در ایران، ضرورت توسعه حرفه‌ایگری را تبیین کردیم؛ و در این بافتار، گواهینامه‌های صلاحیت حرفه‌ای انجمن را معرفی کردیم. در فیلم IFRS در ایران (مرداد 1397) هم ضمن ارائه تاریخ استانداردهای بین‌المللی حسابداری (IASها) و استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی (IFRSها)، مشروح اقدامات انجام‌شده در ایران برای همگرایی با این استانداردها را گزارش کردیم. به یقین می‌گویم، فیلمنامه این فیلم مستند جامع‌ترین کار مطالعاتی است که در این زمینه در ایران انجام شده است، و یک منبع ارزشمند برای علاقه‌مندان به این موضوع می‌تواند باشد.


پاییز همان سال هم، حین تدارک برگزاری دوازدهمین سالانه آیین گرامی‎داشت روز حسابدار (19 آذر 1397) فیلم مستند لوکا پاچیولی: قهرمان کمترشناخته‌شده رنسانس (آذر 1397) را ساختیم. آن فیلم را هم برای اولین بار در آن مراسم و روی پرده سفید تالار الغدیر دانشکده مدیریت دانشگاه تهران نمایش دادیم، که آنهم به‌شدت مورد توجه حضار قرار گرفت. بعد از مراسم هم نسخه کامل آن را از طریق حساب انجمن در آپارات منتشر کردیم. در ساخت این فیلم، خانم بنفشه صفری‌نژاد (از همکاران انجمن) هم به عنوان مترجم متن اولیه فیلمنامه (که بعدا توسط من ویرایش، بازنویسی و تکمیل شد) با من وآرش پشنج همکاری داشت[4].

[1]- یادداشت آقای حسابدار را به مناسبت رونمایی از تمبر یادبود روز حسابدار منقش به تصویر زنده‌یاد حسن سجادی‌نژاد (در مراسم روز حسابدار اصفهان، آذر 1396) در روز چهارشنبه 22 آذر 1396 نوشتم و در کانال یادداشتهایم در تلگرام منتشر کردم.

[2]- پیام دکتر مجید سجادی‌نژاد به حسابداران ایرانی، کانال انجمن حسابداران خبره ایران در آپارات، 16 اسفند 1396.

[3]- آقای حسابدار: زمانه و زندگی حسن سجادی‌نژاد، فیلم مستند، ساخته مشترک محسن قاسمی و آرش پشنج، کانال انجمن حسابداران خبره ایران در آپارات، 16 اسفند 1396.

[4]- توضیحات ویدئویی محسن قاسمی (دبیرکل) درباره فیلم مستند لوکا پاچیولی، دوازدهمین سالانه آیین گرامی داشت روز حسابدار، تالار الغدیر دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، کانال انجمن حسابداران خبره ایران در آپارات، 17 آذر 1397.